Suriye İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Nureddin el-Baba, Süveyda il merkezinde süren çatışmaların sona erdiğini duyurdu.
Baba, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, İçişleri Bakanlığının ateşkes anlaşmasının uygulanması için yoğun çaba sarf ettiğini belirterek, bakanlığa bağlı güvenlik güçlerinin kentin kuzey ve batı bölgelerine konuşlandığını söyledi. Baba, şehrin tamamen aşiret savaşçılarından temizlendiğini duyurdu.
AŞİRET GÜÇLERİ ŞEHİRDEN ÇEKİLDİĞİNİ DUYURDU
Suriye’nin güneyinde yer alan Süveyda ilinde, aşiret ve kabile temsilcileri yaptıkları ortak açıklamayla ateşkes kararına uyduklarını ve silahlı unsurlarını şehir dışına çektiklerini duyurdu.
Yapılan yazılı açıklamada, “Süveyda’daki tüm kabile ve aşiret mensuplarıyla yapılan istişarelerin ardından, ateşkes kararına uyarak, aklıselimi öncelemek ve devletin yetkili kurumlarının güvenlik ve istikrarı sağlama görevini yerine getirmesine fırsat tanımak amacıyla, tüm kabile ve aşiret mensubu savaşçılarımızı Süveyda kentinin dışına çıkardığımızı ilan ediyoruz.” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada ayrıca, “Yasa dışı gruplar tarafından anlaşmanın ihlal edilmesi durumunda, Suriyeli kabileler ve aşiretler tarafından sert şekilde karşılık verilecektir.” ifadeleri kullanıldı.
ÖLÜ SAYISI 940’A YÜKSELDİ
Suriye İnsan Hakları Gözlemevinden yapılan açıklamada ise 13 Temmuz Pazar sabahından bu yana Dürzi silahlı gruplar ile Bedeviler arasında yaşanan çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısının 940’a yükseldiği belirtildi.
100 ARAÇLIK KONVOY HAREKET ETTİ
Ağır ve hafif silahların kullanıldığı şiddetli çatışmalarda, Dürzi lider Hikmet el-Hecri’ye bağlı güçlerin yoğun keskin nişancı desteğine sahip olduğu görülüyor. Bu arada, yaklaşık 100 araçtan oluşan güvenlik güçlerinin konvoyu başkent Şam’dan Süveyda’ya doğru hareket etti.
GÜVENLİK GÜÇLERİ SÜVEYDA’DA KONUŞLANIYOR
Suriye İçişleri Bakanlığı, yaptığı son açıklamada “İç güvenlik güçleri Süveyda’da konuşlanmaya başladı” ifadesinde bulundu. .Suriye İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Nureddin el-Baba Telegram hesabından yaptığı paylaşımda “Yasa dışı örgütlerin yol açtığı kanlı olayların ardından Devlet Başkanlığının doğrudan talimatıyla İç Güvenlik Güçleri, sivilleri korumak ve kaosu durdurmak amacıyla ulusal bir misyon kapsamında Süveyda’ya konuşlanmaya başladı” dedi.
‘ATEŞKES İHLALİ EGEMENLİĞE İHLAL OLUR’
Suriye Cumhurbaşkanlığı ise kapsamlı ateşkes ilan edildiğini duyurarak tüm taraflara ateşkese uymaları çağrısında bulunarak “Ateşkesin ihlal edilmesi egemenliğe açık bir ihlaldir” ifadelerini kullandı.
ŞARA: SURİYE BÖLÜNME PLANLARINA SAHNE OLAMAZ
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ise ateşkesin ardından yaptığı ilk açıklamada “Aşiretlere kahramanca duruşlarından dolayı teşekkür ediyorum. Suriye, bölünme planlarına sahne olacak bir yer değildir. İhtilafları bir kenara bırakalım. İsrail, Süveyda’daki gerilimi tırmandırdı. İki taraftan da akil insanlar devreye girerek sorunları halletsinler. Kim sorun çıkarmaya çalışırsa karşısında bizi bulur. Suriye’nin gücü halkından gelir ve istikrarı çok önemlidir” dedi.
‘TÜRKİYE’NİN ROLÜNÜ GÖZ ARDI EDEMEYİZ’
Bununla birlikte Şara, Türkiye’nin ateşkesteki rolüne de dikkat çekerek “Gerilimi azaltmayı hedefleyen bölgesel çabalarda etkin olan Türkiye’nin rolünü göz ardı edemeyiz” diye ekledi.
KOMŞU ÜLKELER DESTEK OLDU
Öte yandan ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi ve Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Şara’nın, Türkiye, Ürdün ve diğer komşu ülkelerin desteğiyle bir ateşkes anlaşmasına vardığını açıkladı.
SİLAH BIRAKMA ÇAĞRISI
Barrack, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, “Dürzileri, Bedevileri ve Sünnileri silahlarını bırakmaya ve diğer azınlıklarla birlikte yeni ve birleşik bir Suriye kimliği inşa etmeye çağırıyoruz. Tüm Suriyelileri birbirlerine saygı göstermeye ve komşularıyla barış ve refah içinde yaşamaya davet ediyoruz” ifadelerini kullandı. Bununla birlikte ateşkes, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun da desteğiyle hayata geçirildi.
ATEŞKESİN ŞARTLARI NETLEŞTİ
El-Vatan gazetesi ile yerel kaynakların aktardığına göre tarafların üzerinde uzlaştığı ateşkes anlaşmasının bazı önemli maddeleri şöyle:
- Devletin güvenlik ve askeri kurumlarının Süveyda’ya girişine izin verilecek.
- Süveyda’daki tüm gruplar feshedilecek.
- Dürzi ve Bedevi gruplara ait ağır ve orta ölçekli silahlar teslim edilecek.
- Grupların üyeleri güvenlik ve savunma bakanlıklarına entegre edilecek.
- Süveyda’daki kamu kurumlarına devletin idari ve güvenlik organlarının dönüşü sağlanacak.
- Tarafların işlediği ihlaller hukuka uygun şekilde yargılanacak.
- Anlaşmayı reddedenlerin güvenli çıkış hakkı tanınacak.
48 SAATLİK SÜRE VERİLMİŞTİ
Cuma günü Suriye İçişleri Bakanlığı, güvenlik güçlerinin Süveyda’ya yeniden konuşlanmaya hazırlandığını duyurdu. İsrail medyasına göre, İsrail tarafı, Suriyeli güvenlik güçlerinin bölgeye girmesine 48 saatlik geçici bir izin verdi. Süveyda kırsalına ilerleyen aşiret güçlerine sabah saat 04.00’e kadar geri çekilmeleri için süre tanındı. Aksi takdirde İsrail’in, Süveyda, Dera ve başkent Şam’ı daha sert şekilde hedef alacağı söylendi.
‘HUZURU SAĞLAMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ’
Cuma gecesi Suriye Cumhurbaşkanlığı’ndan Süveyda’daki çatışmalara ilişkin açıklama yapıldı. Açıklamada, Süveyda’daki olayların derin bir endişeyle takip edildiği aktarılırken şu ifadeler kullanıldı:
AŞİRET GÜÇLERİNİN ELİNE GEÇTİ
Sabah saatlerinde Süveyda şehir merkezinde kontrolün aşiret güçlerinin eline geçtiği bildirildi. Dürzi gruplar ise bölgeden çekildi. Yerel kaynaklara göre aşiret güçleri, Şam’a bağlı resmi güvenlik birimleri bölgeye konuşlanana kadar şehirde kalacaklarını belirtiyor.
BEDEVİLER KİMDİR?
Bedeviler, Arapça’da “el-bedu” anılan ve kelime kökü olarak “çölde yaşayan” anlamına gelen göçebe Arap topluluklarıdır. Bedeviler, tarihsel olarak Arap Yarımadası, Ürdün, Irak, Suriye, Mısır (özellikle Sina), Filistin ve Kuzey Afrika’nın çeşitli bölgelerinde yaşamışlardır. Göçebe veya yarı göçebe yaşayan, hayvancılıkla (özellikle deve ve koyun) geçinen, kabile yapısına bir toplumdur.
ÜRDÜN VE SURİYE DIŞİŞLERİ BAKANLARI İLE ABD’NİN SURİYE ÖZEL TEMSİLCİSİ SURİYE’DEKİ DURUMU GÖRÜŞTÜ
Ürdün resmi ajansı Petra ve Suriye resmi ajansı SANA’da yer alan haberlere göre, Safedi, Şeybani ve Barrack Ürdün’ün başkenti Amman’da üçlü görüşmeler gerçekleştirdi. Suriye’deki durum ve sabah erken saatlerde Süveyda ili çevresinde sağlanan ateşkesi güçlendirmeye yönelik çabaların ele alındığı görüşmede, taraflar Suriye’nin güvenliği ve istikrarının bölgenin istikrarı için temel bir dayanak olduğunu kaydetti.
Görüşmede, ateşkes anlaşmasını ve ateşkesi uygulamayı hedefleyen Suriye hükümetinin çabalarını desteklediklerini belirten Safedi ve Barrack, Ürdün ve ABD’nin Suriye’nin güvenliği, istikrarı, egemenliği, toprak bütünlüğü ve halkının selameti konusunda tam bir dayanışma içerisinde olduklarını ve Suriye’nin yanında yer aldıklarını vurguladı.
Ürdünlü Bakan ve ABD temsilcisi, Suriye hükümetinin Süveyda ilinde vatandaşlara yönelik ihlallerden sorumlu olan herkesin hesap vermesini taahhüt etmesini memnuniyetle karşıladığını belirterek şiddet, mezhepçilik, fitne, kışkırtma ve nefreti yayma girişimlerini reddetmeyi amaçlayan çabaları da desteklediklerini vurguladı.
Safedi, Şeybani ve Barrack, Suriye’nin güvenliğini ve istikrarını sağlamaya, sivilleri korumaya ve devletin ve hukukun egemenliğinin tüm Suriye topraklarında tesis edilmesini güvence altına almaya yönelik olarak ateşkes anlaşmasının uygulanmasında Suriye’ye destek olmayı hedefleyen pratik adımlar konusunda mutabık kaldı.
Görüşmede üzerinde mutabık kalınan adımlar, ateşkesin kalıcı hale getirilmesi, Süveyda ilinde Suriye güvenlik güçlerinin konuşlandırılması, tüm tarafların elindeki tutukluların serbest bırakılması, ilde toplumsal uzlaşı çabalarının desteklenmesi, toplumsal barışın güçlendirilmesi ve insani yardımların ulaştırılmasını da içeriyor. Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani, ateşkese varılmasında, uygulanmasında ve Suriye’nin güvenliği, istikrarı ile halkının selametinin sağlanmasında Ürdün ve ABD’nin oynadığı rolü ve gösterdiği çabaları takdir etti.
NE OLMUŞTU?
Süveyda kentindeki ilk çatışmalar, geçtiğimiz Pazar günü bölgedeki Dürzilerin, Bedevi Araplara ait araçlara el koymasıyla başlamıştı. İki taraf karşılıklı olarak bazı sivilleri kaçırıp alıkoymuş, silahlı çatışmalar çıkmıştı. İsrail ordusu ise pazartesi ve salı günü silahlı çatışmaları sona erdirmek amacıyla Süveyda’ya giden Suriye hükümet güçlerini hedef almıştı. Suriye Savunma Bakanı Tümgeneral Murhaf Abu Kasra salı günü Dürzilerin çoğunlukta olduğu Süveyda şehrinde ateşkes ilan edildiğini duyurmuştu. Ancak çarşamba günü ateşkes bozulmuş, hükümet güçleri ile Dürzi gruplar arasında çatışmalar yeniden başlamıştı.
Çatışmaların yeninden başlaması ile İsrail, Dürzi halkın güvenliğini bahane ederek başkent Şam’daki Devlet Başkanlığı Sarayı’nın bulunduğu bölge ile Genelkurmay Başkanlığına ve Dera kentine hava saldırıları düzenlemişti. Türkiye’nin de girişimiyle çarşamba günü ateşkes sağlanmış, Suriye ordusuna bağlı birlikler Süveyda’dan çekilmişti. Güvenlik güçlerinin çekildiği Süveyda’da, çatışmalar ve İsrail’in saldırılarında, yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Çatışmalar nedeniyle gıda, elektrik ve su temin edilemeyen bölgede insani kriz yaşanıyor.